Ons land heeft een aardig sterk ondernemersklimaat. Dat blijkt uit een studie van onderzoeksbureau Panteia.

Aan de nieuwste editie van het terugkerende internationale onderzoek – dat luistert naar de naam Global Entrepreneurschip Monitor (GEM) – namen 50 landen deel, waaronder Nederland en 18 andere lidstaten van de Europese Unie (EU).

Al deze landen onderzochten de afgelopen maanden individueel hun eigen ondernemersklimaat, waarna de resultaten zijn gebundeld. Het Nederlandse deel van het onderzoek werd uitgevoerd door Panteia, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken & Klimaat.

Uit de internationale vergelijking blijkt onder andere dat Nederland het beter doet dan het gemiddelde van alle 50 landen die deelnamen aan het GEM-onderzoek: de omstandigheden om in ons land te ondernemen zijn dus bovengemiddeld gunstig.

Hoger dan EU-gemiddelde

Om vast te stellen hoe ons ondernemersklimaat ervoor staat keek Panteia naar verschillende dimensies, zoals financiering, overheidsbeleid, onderwijs, R&D, commerciële infrastructuur, de toegankelijkheid van de binnenlandse markt, fysieke infrastructuur en sociale en culturele normen.

Ons land heeft onder andere hoge scores op de dimensies fysieke infrastructuur, overheidsbeleid, commerciële en diensteninfrastructuur en culturele en sociale normen. Bovendien scoort Nederland op alle dimensies hoger dan het gemiddelde van de negentien EU-lidstaten.

De toegankelijkheid van de binnenlandse markt is de dimensie waarop Nederland het laagste scoort. Desondanks is deze score nog altijd gelijk aan die van andere landen met een hoog gemiddeld inkomen (zoals Japan, Qatar, Luxemburg, Canada en Finland).

Verbeterpunten

De onderzoekers spraken tevens met experts om te bepalen hoe Nederland zijn ondernemersklimaat kan optimaliseren. Uit die gesprekken komt naar voren dat het overheidsbeleid op dit vlak het belangrijkste verbeterpunt is.

Ook zou ons ondernemersklimaat volgens het onderzoek gebaat zijn bij extra aandacht voor onderwijs, betere financieringsmogelijkheden, het verlagen van de loonkosten, het toegankelijker maken van de markt en het versimpelen van de regelgeving.

Bron: Panteia/GEM NES 2021 en Consultancy.nl

In het kort:

• Personeelstekort zet een rem op de autonome groei van bedrijven.
• Krapte is daarom belangrijke drijfveer voor zowel verkoop als aankoop van bedrijven.
• Door de krachtenbundeling kunnen bedrijven ook meer investeren in de automatisering van bedrijfsprocessen, waardoor minder personeel nodig is.
• De personeelstekorten zetten een rem op de groei van kleinere bedrijven. Dat heeft tot gevolg dat steeds meer ondernemers hun bedrijf in de etalage zetten. Mede vanwege die krappe arbeidsmarkt staan kopers in de rij: met een overname kunnen ze op een snelle manier schaars personeel binnenhalen.

‘We weten dat voor sommige kopers het overnemen van personeel feitelijk de belangrijkste reden is om een ander bedrijf over te nemen’, zegt Peter Rikhof van overnameplatform Brookz. Hij ziet dat in de bouw, horeca en bij zakelijke dienstverleners, zoals accountants, schoonmaakbedrijven of callcenters.

De nijpende personeelstekorten brengen het bedrijfsleven over een breed front in de problemen: horecazaken zien zich genoodzaakt de deuren enkele dagen per week te sluiten, op Schiphol ontstond een logistieke chaos en treinen van de NS vallen uit. Zelfs vacatures voor voorheen ‘populaire banen’ in de kinderopvang, beveiliging en arbeidsbemiddeling zijn niet meer te vullen.

Dat tekort aan personeel speelt momenteel vaak een rol bij een bedrijfsverkoop. Een onderneming kan soms helemaal niet meer aan personeel komen het bedrijf wordt daarom verkocht aan een grotere organisatie.

Klein bedrijf is in het nadeel
Een grotere werkgever is vaak aantrekkelijker voor werknemers dan kleine bedrijven.

Grotere en groeiende bedrijven hebben hun werknemers vaak meer te bieden. Het is daarom absoluut waar dat kleinere bedrijven in het nadeel zijn bij het aantrekken van personeel. Het personeelstekort is een rem op de autonome groei en daarom zijn er meer overnames.

Meer financiële slagkracht
Een andere reden om de krachten te bundelen is dat bedrijven dan meer financiële slagkracht krijgen, en ze meer kunnen investeren in de automatisering van bedrijfsprocessen. Daardoor hebben ze voor hetzelfde werk minder mensen nodig.

Hans Biesheuvel van ondernemersvereniging ONL herkent de trend van schaalvergroting. ‘Bedrijven nemen dan kleintjes over om nieuwe mensen binnen te krijgen. Ze proberen niet aantrekkelijker te worden, maar doen dit in plaats van werving.’ Hij ziet daarin ook nadelen. In grote bedrijven is er volgens hem meer bureaucratie en minder ondernemerschap, wat ten koste kan gaan van innovatie.

Joris Knoben, hoogleraar bedrijfseconomie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, begrijpt heel goed dat bedrijven in de strijd om schaars personeel samengaan. ‘Hoe krapper de arbeidsmarkt des te sterker de positie van de medewerkers. Die kunnen scherper onderhandelen over hun carrièremogelijkheden.’ Die mogelijkheden zijn er bij een klein bedrijf minder.

Knoben: ‘Als er iemand zit op de plek waar je zelf graag wilt zitten en die gaat niet weg, kun je alleen zelf weggaan. Bij een groter bedrijf zijn er altijd meer posities. Dat noemen ze in jargon ook wel een interne arbeidsmarkt. Bovendien liggen de lonen vaak hoger bij de grotere bedrijven.’ Volgens de hoogleraar is de trend moeilijk te onderbouwen met cijfers. ‘Databases van organisaties die dit bijhouden lopen vaak maanden achter. En dan nog houden ze niet de reden bij van fusie of overname.’

Bron: FD Lees het volledige artikel: https://fd.nl/bedrijfsleven/1442143/personeelstekort-drijft-ondernemers-tot-verkoop-van-hun-bedrijf-qof2caYjVlGK

De prijzen op de overnamemarkt voor het midden- en kleinbedrijf (MKB) zitten in de lift. Het aantal MKB-bedrijven dat voor meer dan 5 miljoen euro is overgenomen, is in het tweede half jaar van 2021 met zo’n 10 procent gestegen. Tegelijkertijd daalde de kleinere deals, met een waarde van minder dan 2,5 miljoen, met 9 procent.

Dat blijkt uit de Overname Barometer, een periodiek onderzoek van overnameplatforms Brookz en Dealsuite naar de Nederlandse overnamemarkt. Brookz is het grootste overnameplatform voor voor MKB-bedrijven in Nederland en Dealsuite is een Europees platform voor overnameprofessionals.

In vergelijking met de eerste helft van 2021 worden er meer deals gesloten met een waarde van boven de tien miljoen euro. Het aandeel van deze categorie is met 5 procentpunt gestegen naar 16 procent in de eerste helft van dit jaar.

Dit maakt dat meer dan de helft van alle transacties in het tweede deel van 2021 een waarde van 2,5 miljoen euro of meer heeft.

Wat betreft de prijzen die voor MKB-bedrijven worden betaald, ligt het gemiddelde in de eerste helft van dit jaar op hetzelfde niveau als in de laatste zes maanden van 2021. Het gaat dan om bedragen van gemiddeld 4,85 keer de brutowinst (ebitda).

In de meeste sectoren blijven de betaalde overnameprijzen nagenoeg stabiel, behalve in de Detailhandel en de Horeca, Toerisme & Recreatie sector. Daar was het afgelopen halfjaar na twee jaar van dalende prijzen voor het eerst herstel zichtbaar.

Gemiddeld werd in de Horeca, Toerisme & Recreatie afgelopen halfjaar 3,4 de brutowinst (ebitda) betaald bij overnames en in de Detailhandel was dit 3,1 keer de brutowinst. Het duurst blijven MKB-bedrijven in de IT en softwareontwikkeling, waar gemiddeld 6,5 keer de brutowinst wordt betaald bij overnames.

Overnamemarkt terug op pre-Covid niveau door lichte groei

Liet het eerste halfjaar van 2021 nog een forse groei van het aantal kooptransactie (36 procent) en verkooptransacties (21 procent) zien, in de tweede helft van 2021 groeit de markt ligt met een 4 procent stijging van het aantal kooptransacties en 2 procent van het aantal aankooptransacties. Deze lichte stijging zorgt er wel voor dat het gemiddeld aantal verkooptransacties weer terug op het pre-Covid niveau ligt.

Op sectorniveau zijn in de Zakelijke dienstverlening, de sector Bouw en Installatietechniek en in de IT-dienstverlening & Software de meeste overnames gedaan.

Verder blijkt uit het onderzoek dat de vooruitzichten voor overnamemarkt in de eerste helft van 2022 positief zijn. Bijna 60 procent van de ondervraagde overname-adviseurs denkt dat de markt de komende zes maanden verder zal blijven aantrekken of op zijn minst stabiel blijft.

Nederlandse overnameprijzen laag in vergelijking met buurlanden

In vergelijking met onze buurlanden zijn Nederlandse MKB-bedrijven relatief goedkoop. Over alle sectoren heen worden er voor vergelijkbare bedrijven hogere overnameprijzen betaald dan in Nederland. In Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland wordt gemiddeld 20 procent meer betaald , in het VK & Ierland 12 procent en in Frankrijk 11 procent.

Het grootste verschil in de gemiddeld betaalde overnameprijs werd genoteerd in de sector Gezondheid & Farmacie. In deze sector is het verschil in verkoopprijs tussen Nederlands en het Verenigd Koninkrijk & Ierland maar liefst 35 procent.

Volgens Brookz en Dealsuite, zijn deze prijsverschillen er mede de oorzaak van dat steeds meer buitenlandse investeerders en strategische partijen zich op de Nederlandse markt begeven. “Vanuit het perspectief van buitenlandse kopers zijn Nederlandse bedrijven relatief goedkoop. Dat maakt Nederlandse bedrijven extra aantrekkelijk voor hen. Maar het is ook interessant voor Nederlandse verkopers. Want in een onderhandeling hebben die buitenlandse kopers dus ook meer ruimte om boven de reguliere Nederlandse waardering te bieden.”

Bron: Brookz & Dealsuite en Business Insider

Conatum Bedrijfsadvies – Sjef Theunissen RAB en Roger Schmetz – begeleidt Vandaag Personeelsdiensten bij haar volgende stap en de overname door TRIXXO Jobs.

Onlangs maakten zij het officieel. Vandaag Personeelsdiensten behoort tot de TRIXXO groep. Vandaag Personeelsdiensten is werkzaam in Nederlands-Limburg. TRIXXO Jobs nam eerder dit jaar met JAMwerkt, Mainwork BV en Ruimbaan Uitzendbureau al drie andere Nederlandse uitzendbureaus over, opende zelf een aantal kantoren en beschikt nu over 13 vestigingen in Nederland.

Met deze nieuwe overname blijven we onze pijlen op Nederland richten. Jeroen Poesen, CEO TRIXXO Groep: “We bekijken telkens of er een match is met het DNA van de groep. Ook de mate van ambitie en ondernemerschap die aanwezig is bij de nieuwe partner is daarbij doorslaggevend. Bij Vandaag Personeelsdiensten vinden we alle kenmerken terug die we bij TRIXXO belangrijk vinden. Dan spreek ik ook over een warme, familiale sfeer en korte lijnen met alle stakeholders. Het is de ambitie van TRIXXO Jobs om een leidende rol in de uitzendbranche in deze regio op zich te nemen. Deze overname is een eerste stap in die richting. TRIXXO maakt zich samen met ‘Vandaag’ klaar voor morgen.”

Vandaag Personeelsdiensten werd ruim 11 jaar geleden opgericht door het kwartet Marielle Wiertz, Patricia Bonten, Maurice Hahnraths en Roger Hoenen. Het kantoor opereert vanuit Stadion De Geusselt in Maastricht. De activiteit is gericht op de brede arbeidsmarkt, met een focus op industrie, logistiek, klant contact center, administratie en techniek. De omzet bedraagt dit jaar 11 miljoen euro.
Volgens Maurice Hahnraths is de samenwerking met TRIXXO er gekomen om de continuïteit van het bedrijf te verzekeren en de mogelijkheden tot verbreding van de activiteiten te vergroten. “Het is duidelijk dat we op dezelfde golflengte zitten qua bedrijfscultuur en aanpak. We hebben het gevoel dat we bij TRIXXO onszelf kunnen blijven en onze identiteit behouden. We blijven als stichters nog betrokken in de zaak met een wisselwerking tussen Maastricht en Hoeselt. Samen willen we een toonaangevende rol spelen in de Euregio. We geloven dat in dit geval één plus één drie wordt.”

Voor Luc Jeurissen, eigenaar van TRIXXO, is de Euregionale aanwezigheid een belangrijke stap in de uitbouw van TRIXXO Jobs. “De overname van Vandaag Personeelsdiensten verstevigt onze positie in de regio en biedt ons kansen om op middellange termijn door te stoten richting Duitsland.”

Dank voor de prettige en constructieve samenwerking gedurende het proces. Wij wensen jullie heel veel succes samen!

https://lnkd.in/gzz8jFxB

https://lnkd.in/einjKJ3s

Onlangs begeleidde Roger Schmetz Ruimte in Advies van Eveline Engels bij haar volgende stap en de verkoop aan Eiffel. Wij wensen Eveline, Ruimte in Advies en Eiffel heel veel succes samen!

Lees hier het volledige persbericht:

Eiffel neemt Limburgs adviesbureau Ruimte in Advies over (consultancy.nl)

Het jaar 2021 is alweer bijna voorbij. Een in alle opzichten bijzonder jaar. Wij kijken terug op vele fijne contacten en zijn blij met de ondersteuning die wij onze relaties hebben kunnen bieden. Wij bedanken u graag voor de prettige samenwerking en het in ons gestelde vertrouwen.

Wij wensen u allen prettige feestdagen en een gelukkig en gezond nieuwjaar toe!

Familiebedrijven investeren in duurzaamheid omdat ze zich verantwoordelijk voelen voor toekomstige generaties. Dat is de belangrijkste conclusie van een nieuw onderzoek van Nyenrode Business University en adviesbureau RSM.

“Anders dan niet-familiebedrijven, laten familiebedrijven zich minder leiden door externe factoren als financiers, wetgeving of concurrentie”, zegt hoogleraar Familiebedrijven & Bedrijfsoverdracht Roberto Flören, die vanuit Nyenrode Business University al bijna twintig jaar onderzoek doet naar familiebedrijven.

Het onderzoek van Flören laat zien dat de drijfveren voor duurzaamheid bij familiebedrijven hoofdzakelijk voortkomen uit innerlijke overtuiging en niet uit opgelegde urgentie. “Hierdoor drukken familiebedrijven hun duidelijke stempel op het duurzaamheidsbeleid van ondernemend Nederland”, vertelt Flören.

Structureel plichtsbesef

Voor hun studie gingen de onderzoekers in gesprek met circa 250 directeuren van Nederlandse ondernemingen. Daaruit blijkt dat familiebedrijven het stukken belangrijker vinden om bij te dragen aan maatschappelijke initiatieven dan niet-familiebedrijven. Denk hierbij aan sponsoring en aan het steunen van goede doelen.

Het zijn in het bijzonder de eigenaren van familiebedrijven die op dit vlak een belangrijke rol spelen. Ze voelen een sterke maatschappelijke verantwoordelijkheid en willen derhalve iets teruggeven aan de samenleving. “Dit sluit goed aan op duurzaam ondernemen, wat familiebedrijven betrekkelijk belangrijk vinden”, zegt Flören.

Zo is meer dan twee derde van de eigenaren van familiebedrijven (69%) bereid om dividend in te leveren voor investeringen in duurzaamheid. “De meeste familiebedrijven zien de langetermijnvoordelen en ervaren weinig belemmeringen om duurzaamheidsbeleid door te voeren”, aldus RSM.

Wel ontbreekt het familiebedrijven soms aan de juiste kennis. Bijvoorbeeld over hoe je het rendement van je duurzaamheidsinvesteringen kunt meten. Ook zouden sommige familiebedrijven gebaat zijn bij meer kennis over subsidiemogelijkheden. “Daarnaast vinden ze het lastig om de overgang naar duurzaam ondernemen gestructureerd aan te pakken”.

Duurzaamheidsranglijst

Niet alle familiebedrijven doorlopen even snel het verduurzamingsproces. “In het onderzoek hebben wij een duurzaamheidsindex ontwikkeld waardoor we familiebedrijven die ver gevorderd en succesvol zijn met duurzaamheid (koplopers) kunnen onderscheiden van de minder succesvolle (achterblijvers)”, legt Flören uit.

En wat valt op? Dat familiebedrijven met een hoge positie op de ranglijst hun duurzaamheidsbeleid hebben afgestemd op hun familiewaarden en op de wensen van hun klanten en werknemers. “Daarnaast zijn koplopers ervan overtuigd dat duurzaamheid op de lange termijn betere bedrijfsprestaties oplevert”.

Via consultancy.nl.

In de eerste helft van 2021 zijn meer dan 680 transacties gesloten in het mkb-segment, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Zakelijke dienstverlening was met flinke voorsprong het meest actieve segment.

Waar in de hoogtijdagen van de coronacrisis de meeste deals in het mkb-segment (bedrijven met een omzet tot €30 miljoen) werden gesloten in de IT-markt, draaiden overnameadviseurs in de eerste helft van dit jaar vooral overuren met het sluiten van aan- en verkooptransacties in de zakelijke dienstverlening.

Zakelijke dienstverlening is een sector die onderverdeeld kan worden in tal van deelgebieden, waaronder accountancy, advocatuur, architectuur, communicatie, en niet te vergeten consultants. Volgens de nieuwste Overname Barometer van Brookz werden in het eerste halfjaar van 2021 meer dan 120 deals gesloten door zakelijke dienstverleners of investeerders die actief zijn in de branche.

Volgens de database van Consultancy.nl werden tussen januari en juni van dit jaar tussen de 35 en 40 deals gesloten in de Nederlandse consultancymarkt. Ook werden tal van partijen ingelijfd door internationale spelers. Daarnaast waren serial kopers vrij actief in de eerste helft van 2021.

Volgens het rapport van Brookz, dat zich baseert op de inzichten van dealmakers van meer dan 250 fusie & overname-advieskantoren actief in het mkb-segment, lag de gemiddelde EBITDA-multiple van deals in de zakelijke dienstverlening op bijna 5. Hiermee zijn bedrijven in de sector duurder dan partijen in de automotive- of horecasectoren, maar relatief gezien goedkoper dan spelers in de IT, agrifood of e-commerce.

Vooruitkijkend verwachten de ondervraagde overnameadviseurs dat de markt voor bedrijfsaankopen en -verkopen ook in het resterende halfjaar sterk zal blijven presteren. Een meerderheid van alle adviseurs (60%) denkt dat de overnamemarkt in de tweede helft van 2021 verder zal blijven aantrekken of op zijn minst stabiel blijft (37%). Slechts 3% van alle adviseurs denkt dat de markt verslechtert.

Vorige week kwam een ander rapport over de M&A-markt (van Grant Thornton) met een vergelijkbare bevinding en prognose.

Vooral investeerders spelen een aanjagende rol. Zij zijn bezig met een inhaalslag na een kalm 2020, waardoor 2021 voor hen “het drukste jaar ooit zal worden”, aldus ons en andere strategieconsultants.

De fusie en overnamemarkt groeit hard door! De verwachtingen voor de overnamemarkt in het komende halfjaar zijn opnieuw positiever.

Recente onderzoeken – van onder andere Brookz – platform voor bedrijfsovername – laten zien dat de markt voor bedrijfsovernames goed op stoom is gekomen in 2021. Het aantal transacties blijft toenemen, de dealwaarden stijgen en de gemiddelde multiples zijn terug op het niveau van voor de coronacrisis. Vooral de sectoren IT, e-commerce, gezondheidszorg en farmacie zijn sterk. De sector transport & logistiek is terug op pre-corona niveau en nadert nagenoeg het recordjaar 2019. Ook in andere sectoren zien we een mooie groei. De sectoren horeca, toerisme, recreatie en detailhandel laten ten gevolge van corona helaas nog dalingen zien. Strategische partijen zijn momenteel de meest actieve kopers.

De belangrijkste criteria bij een verkoop zijn: de reputatie en de professionaliteit van de koper en goede verkoopvoorwaarden. Verder vinden MKB ondernemers het belangrijk dat de continuïteit van de onderneming gewaarborgd wordt en het verkoopproces voortvarend verloopt.

Hoe de overnamemarkt er in detail gaat uitzien in de tweede helft van 2021 blijft natuurlijk moeilijk te voorspellen. De vraag naar fusie of overname van specifieke ondernemingen blijft echter onverminderd groot.

Wilt u weten u of dit het juiste moment is om uw bedrijf te verkopen? Onze adviseurs staan u graag te woord, neem contact op via: 046 – 439 80 38 of info@conatum.nl.