Bedrijven – familiebedrijven in het bijzonder – zijn in toenemende mate onvoldoende voorbereid op een overdracht. In onze dagelijkse praktijk zien wij steeds vaker dat ondernemers er moeilijk in slagen de gewenste overdracht van hun bedrijf tijdig en planmatig te realiseren.
Familiebedrijven leveren een belangrijke bijdrage aan de economische groei van een regio. De identiteit van het bedrijf is vaak sterk gekoppeld aan de identiteit van de familie, waardoor deze bedrijven gefocust zijn op excellentie. Ze hebben een sterke regionale verankering en een verhoogd sociaal engagement naar zowel interne als externe stakeholders. De eigenaar-managers zijn ook langer actief dan de managers in een niet-familiebedrijf waardoor de bedrijfsspecifieke kennis gemakkelijker kan worden overgedragen, en investeringen over een langere periode kunnen worden gespreid.
In het najaar van 2015 voerde de onderzoeksgroep “Familiebedrijven” van de Universiteit Maastricht een onderzoek uit naar opvolging in het Limburgse familiebedrijf (bron: www.maastrichtuniversity.nl/nl/nieuws/overdracht-familiebedrijf-onvoldoende-voorbereid). Wij zijn van mening dat dit onderzoek vandaag de dag nog steeds uitermate representatief is en in lijn met het landelijke beeld.
De Volkskrant besteedde begin 2018 aandacht aan het feit dat veel ondernemingen kwetsbaar zijn op het moment dat het om opvolging gaat (Bron: www.volkskrant.nl/es-bb894a06).
Naar onze mening neemt het belang van professioneel advies en begeleiding anno 2018 alleen maar toe.
Ondanks de eerder vermeldde voordelen, staan regionale overheden voor een belangrijke uitdaging. Vele ondernemers uit de babyboomgeneratie staan aan de vooravond van een bedrijfsoverdracht, en hebben niet noodzakelijk al een opvolger of koper op het oog. Het niet tijdig plannen van deze overdracht kan op termijn een negatieve impact hebben op de lokale werkgelegenheid en dienstverlening.
Het onderzoek geeft aan dat in Limburg 65 tot 70% van het MKB in 2015 een familiebedrijf is, wat neerkomt op 8.000-10.000 ondernemingen (éénmansbedrijven en ZZP-ers niet meegeteld). Zestig procent van deze ondernemers geeft aan het bedrijf te willen overdragen in de volgende tien jaar, wat dus jaarlijks neerkomt op 500 bedrijven. Veel familieondernemers verwachten dat hun kinderen het bedrijf niet willen overnemen, waardoor voor 40% van hen het geprefereerde overdrachtsscenario de verkoop van het bedrijf is, en slechts voor 50% van hen familiale opvolging.
De onderzoekers hebben eveneens kunnen vaststellen dat zowel verkoop als opvolging van het bedrijf organisatorisch en financieel onvoldoende worden voorbereid. Waar wetenschappelijk onderzoek aantoont dat de opvolging een voorbereiding vraagt van ongeveer tien jaar, heeft minder dan de helft van de bedrijven die in de volgende vijf jaar van eigenaar veranderen al een overzicht van de potentiële opvolgers of zelfs van de criteria waaraan een opvolger of koper moet voldoen. Dit ondermijnt de mogelijkheid om de opvolger of potentiële overnamekandidaat ruim op tijd voldoende vertrouwd te maken met het bedrijf, de bedrijfsstrategie en de werknemers. Ook op financieel vlak lijkt extra ondersteuning nodig, omdat minstens een derde van de ondernemers geen idee heeft van de waarde van het bedrijf.
De onderzoekers pleiten voor een sterkere bewustmaking van de toegevoegde waarde van een Raad van Commissarissen en een Raad van Advies binnen het MKB en het familiebedrijf. Momenteel beschikt slechts 10% van het Limburgse MKB over een Raad van Commissarissen en slechts 5% over een Raad van Advies. Onderzoek toont aan dat externe adviseurs in deze raden het overnameproces sterk kunnen ondersteunen via strategisch advies en toegang tot hun persoonlijk netwerk. Voor familiebedrijven kunnen ze advies uitbrengen met betrekking tot het oprichten van een familieraad en statuut.
In nauwe samenwerking met andere organisatiespecialisten uit haar netwerk adviseert Conatum Tassos Bedrijfsadvies dagelijks (familie)bedrijven op zowel organisatorisch als op financieel vlak. Op een wijze die geheel past bij de onderneming en haar omgeving wordt een bedrijfsoverdracht tijdig en gericht voorbereid.
Wilt u weten op welke wijze u de overdracht van uw onderneming het beste kunt voorbereiden, plannen en uitvoeren? Kom gerust langs om bij een kop koffie eens van gedachten te wisselen, bel ons voor een kennismaking: 046 – 439 80 38.
